جمهوری اسلامی در واکنش به تحریمهای اخیر اتحادیه اروپا برخی افراد و نهادهای این اتحادیه از جمله چندین رسانه و روزنامهنگار را «تحریم کرد».
وزارت خارجه جمهوری اسلامی روز چهارشنبه ۴ آبان با انتشار فهرست این افراد و نهادها، نوشت که تحریم وضع شده «به دلیل اقدامات عامدانه آنان در حمایت از تروریسم و گروههای تروریستی» است.
این وزارتخانه همچنین این افراد و نهادها را به «تحریک به خشونت و نفرتپراکنی که موجب اغتشاش، خشونت، اقدامات تروریستی و نقض حقوق بشر علیه ملت ایران گردیده» متهم کرد.
مقامهای جمهوری اسلامی همواره، از جمله در جریان اعتراضات جاری در ایران، دلایل اصلی اعتراضات را به خارج از مرزهای کشور مربوط دانستهاند.
چند روز پیش نیز علی خامنهای رهبر جمهوری اسلامی، آمریکا و اسرائیل را عامل اعتراضات جاری معرفی کرد.
گروه «دوستان ایران آزاد» و اعضای آن در پارلمان اروپا، کمیته بینالمللی جستجوی عدالت و اعضا، شبکه دویچه وله فارسی آلمان، شبکه ار اف ای فارسی فرانسه، لیگ بینالمللی ضدنژادپرستی و یهودستیزی فرانسه و شرکت کارل کولب آلمان از جمله نهادهایی هستند که از سوی جمهوری اسلامی تحریم شدهاند.
همچنین نام برخی از نمایندگان پارلمان اروپا و پارلمان فرانسه، مارتین والتون شهردار ویلپنت فرانسه (محل برگزاری گردهماییهای سازمان مجاهدین خلق) و مدیرمسئول روزنامه بیلد آلمان در فهرست اشخاص حقیقی تحریمشده به چشم میخورد.
بر اساس این تحریمها، «ممنوعیت صدور روادید و عدم امکان ورود اشخاص فوق به ایران» و «توقیف اموال و دارایی آنان در ایران» در مورد این افراد حقیقی و حقوقی اعمال میشود.
اتحادیه اروپا در هفتههای اخیر در دو نوبت تحریمهایی را علیه جمهوری اسلامی وضع کرد.
این اتحادیه روز دوشنبه ۲۵ چهار نهاد و ۱۱ مقام بلندپایه نظامی و امنیتی ایران، از جمله عیسی زارعپور وزیر ارتباطات را به دلیل نقش آنها در سرکوب گسترده اعتراضات مردمی تحریم کرد.
همچنین اتحادیه اروپا در زمینه بهکارگیری پهپادهای ایرانی از سوی روسیه در اوکراین، تحریمهایی را علیه برخی اشخاص و نهادهای جمهوری اسلامی اعلام کرده است.
وزیر خارجه ایران روز دوشنبه بار دیگر اتهام صادرات پهپادهای ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین را رد کرد و گفت که مسکو به تهران اطمینان داده تنها از اسلحههای روسی در این جنگ استفاده میکند.
حسین امیرعبداللهیان اظهارات مقامات اوکراین و کشورهای غربی در این زمینه را «فضاسازی» علیه ایران خواند و گفت: «هم مخالف جنگ در روسیه و هم مخالف جنگ در اوکراین هستیم و هیچ سلاحی به روسیه برای جنگ به اوکراین ندادهایم.»
این مقام ایرانی با اشاره به تماس تلفنی اخیر خود با جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، عنوان کرد که به او گفته ایران آمادگی برگزاری نشست مشترکی با حضور نظامیان و متخصصان ایرانی و اوکراینی را دارد و اگر در این نشست مشخص شود که روسیه از پهپادهای ایرانی استفاده کرده است، تهران بیتفاوت نخواهد ماند.
ساعاتی قبل از این اظهارات، ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهوری اوکراین گفته بود که روسیه حدود دو هزار فروند پهپاد به ایران سفارش داده است.
کییف میگوید که روسیه در دور تازه حملات خود با پهپادهای ایرانی زیرساختهای اوکراین را هدف قرار داده و دهها تن از غیرنظامیان را کشته است.
این اتهام موجب شد تا ۲۷ عضو اتحادیه اروپا به همراه بریتانیا روز پنجشنبه ۲۸ مهر «صنایع هوایی شاهد» سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را همراه با سه مقام ارشد نظامی سپاه تحریم کنند.
با این حال تهران همواره چنین اتهامی را رد کرده است. حسین امیرعبداللهیان نیز در اظهارات روز دوشنبه خود گفت که تهران برای برقراری صلح در منطقه، از جمله در اوکراین، تلاش میکند.
وی اظهار داشت: «مقامات روسیه تاکید کردند که سلاح ها علیه اوکراین، روسی است و اطمینان داریم هیچ تهدیدی از ایران در قبال اوکراین وجود ندارد و هیچ سلاحی به روسیه نداده و نخواهیم داد.»
در حالی که اعتراضات ضدحکومتی در ایران همچنان ادامه دارد، ابراهیم رئیسی از ارسال با واسطه چندین نوبت پیام به مقامهای دولت آمریکا در ارتباط این اعتراضات با خبر داد.
رئیسی روز سهشنبه ۳ آبان در یک سخنرانی در «مجمع عمومی سازمان خبرگزاریهای آسیا و اقیانوسیه» که در تهران برگزار شد، گفت از طریق «روسای بعضی از کشورها» پیامهایی را به آمریکاییها درباره اعتراضات ایران فرستاده است.
او جزئیاتی از محتوای این پیامها ارائه نکرد اما با «برنامهریزیشده» خواندن اعتراضات ایران، گفت در این پیامها به آمریکاییها گفته که «در محاسباتشان دچار خطا و اشتباه شدند».
تاکنون مقامهای جمهوری اسلامی به ویژه علی خامنهای، بارها این ادعا را مطرح کردهاند که اعتراضات ضدحکومتی در ایران «طراحی» آمریکا و اسرائیل بوده است.
رئیسی نیز با «آشوب» توصیف کردن اعتراضات، گفت: «فکر میکنیم توطئهها و آشوبهایی که علیه جمهوری اسلامی طراحی و اجرا میشود، به دلیل پیشرفت و قدرت جمهوری اسلامی است.»
او توضیح بیشتری درباره «پیشرفت و قدرت جمهوری اسلامی» ارائه نکرد.
اعتراضات در ایران در واکنش به مرگ مهسا امینی پس از بازداشت به دست نیروهای گشت ارشاد شروع شد و فوراً ماهیتی ضدحکومتی گرفت.
این اعتراضات با وجود سرکوب مرگبار همچنان ادامه دارد و فراخوانهایی برای برگزاری تجمع در شهرهای مختلف در روزهای آینده منتشر شده است.
پیشتر مقامهای دولت جو بایدن اعلام کردهاند که در حال حاضر جمهوری اسلامی تمایلی به توافق احیای برجام ندارد و آمریکا اکنون بر اعتراضات ایران متمرکز است.
اما رئیسی گفت: «دشمنان وقتی از تحریمها نتیجه نگرفتند به دنبال تهدید جمهوری اسلامی افتادهاند.»
او مدعی شد که جمهوری اسلامی اکنون «قدرتمندتر از هر زمانی است و حضورش در منطقه بسیار موثر» است.
رئیس جمهوری اسلامی همچنین درباره مذاکرات احیای برجام که همچنان متوقف باقی مانده، گفت: «امروز این آمریکاییها هستند که باید تصمیم بگیرند اما در این قضیه تاخیر میکنند و زمان را میگذرانند.»
به گفته رئیسی، «جمهوری اسلامی خواهان رفع تحریمها است اما همزمان خنثیسازی [دور زدن] تحریمها را نیز در دستور کار دارد.»
در روزهای اخیر مقامهای جمهوری اسلامی اظهارات متناقضی را درباره موضع آمریکا در قبال مذاکرات برجام ابراز کردهاند.
شی جین پینگ، رهبر حزب کمونیست چین، در بیستمین کنگره ملی این حزب که این هفته برگزار شد به ایالات متحده اشاره نکرد. اما پیام او روشن بود: پکن در مواجهه با تهدیدات غرب، از جمله تهدیدات مربوط به تایوان، جسورانهتر عمل خواهد کرد.
شی جین پینگ، با انتقاد از «تحریکات جدی نیروهای خارجی که در تایوان مداخله می کنند» گفت: «ما متعهد به کنار گذاشتن استفاده از زور نیستیم و گزینه استفاده از همه تدابیر لازم را برای خود محفوظ می داریم.»
کنگره آمریکا در حال بررسی طرح «قانون سیاست تایوان» است، که هدفش تقویت توانایی نظامی این جزیره خودگردان در برابر تهاجم احتمالی چین است. پکن، تایوان را یک استان چین میداند که به طور یکجانبه جدا شده است.
سخنرانی شی و گزارش کنگره حزب کمونیست چین حاوی هشدارهای جدی بود که چین با تهدیدهای خارجی فزاینده و ورود به دورهای مواجه است «که در آن فرصتها، خطرات و چالشهای استراتژیک همزمان هستند.»
کنگره حزب کمونیست چین در حالی سیاست خارجی جسورانهتری را تحت رهبری شی (که به طور شگفتآوری برای سومین دوره در قدرت باقی خواهد ماند) تثبیت میکند که پکن در صورت پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات میان دورهای کنگره آمریکا در ماه نوامبر، در مسیر تقابل بیشتر با دولت بایدن قرار میگیرد چرا که جمهوریخواهان در کنگره آمریکا، دولت بایدن را تحت فشار قرار خواهند داد تا در برابر چین حتی سختگیرانهتر از شرایط کنونی عمل کند.
کوین مک کارتی، رهبر اقلیت جمهوریخواهان در مجلس نمایندگان آمریکا در ماه سپتامبر به خبرنگاران گفت: «۵۰ سال، حزب کمونیست چین به سبک زندگی آمریکایی، به اقتصاد ما، به مشاغل ما، به شرکتها، به فرهنگ ما، به نهادهای ما و به آینده ما حمله کرده است.»
اگر جمهوری خواهان اکثریت کرسیهای مجلس را به دست آورند، مک کارتی به احتمال زیاد رئیس مجلس نمایندگان آمریکا خواهد شد.
مایکل مک کال، نماینده جمهوریخواه کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان، که «کارگروه ویژه چین» را رهبری می کند، قول داده است که اگر جمهوری خواهان دوباره کنترل امور را به دست بگیرند، ایالات متحده را در رقابت بزرگ خود با چین بر سر قدرت آماده می کند، آن هم از طریق قوانین سختگیرانهتر، نظیر قوانینی در مورد کنترل اقلام صادراتی به چین که صادرات برخی کالاها به چین را محدود خواهد کرد.
او در همان کنفرانس مطبوعاتی گفت: «اولویت من متوقف کردن صادرات این فناوریها و فروش این فناوریها به چین خواهد بود که به آنها امکان میدهد ماشین جنگی خود را بسازند که سپس به سمت ما نشانه گرفته میشود.»
شهبانو فرح پهلوی در پیامی صوتی ضمن همدلی با خانوادههای کودکان و نوجوانان کشته شده در اعتراضات سراسری ایران، بار دیگر از نیروهای مسلح خواست از «تبهکاری و بیرحمی» دست بردارند.
شهبانو فرح پهلوی در این پیام که روز شنبه ۳۰ مهر منتشر شده، عنوان کرد: «با اندوه فراوان و درد بسیار هر روز میشنوم یا در فضای مجازی میبینم که دانشآموزان و حتی کودکان دبستان آماج گلوله قرار میگیرند و حتی جان خود را از دست میدهند. آنانی که به این تبهکاری و بیرحمی دستان خود را به خون این نوجوانان آلوده میکنند، آیا میتوان نام انسان و هممیهن بر آنها نهاد؟»
او خطاب به نیروهای مسلح گفت: «ارتشیان، پاسداران، بسیجیها و لباس شخصیها برای چندمین بار یادآوری میکنم که این جوانان نازنین مانند فرزندان و خواهران و برادران شما هستند. تاکنون از خود پرسیدهاید بهتر نیست که به جای کشتن بازداشت و شکنجه آنان به مبارزه راه آزادی بپیوندیم؟»
شهبانو فرح پهلوی با بیان این که «به عنوان یک مادر به تمام مادران داغدار از صمیم قلب و با تمام وجودم تسلیت میگویم و برایشان آرزوی صبر و شکیبایی دارم»، افزود: «نام این کودکان و نوجوانان در تاریخ ایران ثبت میشود و موجب سرشکستگی فرزندان و خویشاوندان سرکوبگران در آینده خواهد شد. به امید پیروزی نور بر تاریکی!»